පසුගිය වසර කිහිපය තුළ, අපේ ලෝකය, විශේෂයෙන්ම රැකියා වෙළඳපොළ, එකම එක ලොකු ප්‍රශ්නයක් වටා කැරකෙමින් තිබුණා. ඒ තමයි, "කෘත්‍රිම බුද්ධිය (Artificial Intelligence) හෙවත් AI, අපේ රැකියා ටික නැති කරලා දායිද?" කියන බිය. ChatGPT වගේ AI ඇවිත් ලස්සනට ලිපි ලියනවා, Midjourney වගේ AI ඇවිත් ඇස් නිලංකාර වෙන චිත්‍ර අඳිනවා, AI වලට code ලියන්න, වීඩියෝ හදන්න පවා පුළුවන්. ඉතින්, graphic designers, ලේඛකයෝ, software engineers, සහ තවත් ක්ෂේත්‍ර ගණනාවක ඉන්න මිනිස්සු, තමන්ගේ අනාගතය ගැන බියෙන් වෙලී බලාගෙන හිටියා.
මේ බිය, ශ්‍රී ලංකාවේ අපිටත් පොදු දෙයක් වුණා. අපේ රටේ තරුණ තරුණියන් දහස් ගණනක් නිරත වෙන BPO, call center, graphic design වගේ ක්ෂේත්‍ර වලට AI වලින් මොන වගේ බලපෑමක් එල්ල වෙයිද කියන එක, හැමෝම කතාබහ කරපු මාතෘකාවක් වුණා. ගෝලීය වශයෙන්, AI-උත්පාදනය කළ චිත්‍රපටයක් සම්මාන උළෙලකදී කතාබහට ලක්වීම වැනි සිදුවීම්, මිනිස් නිර්මාණකරුවන්ගේ හදවත් වලට ගෙනාවේ බියක්.
හැබැයි, මේ AI විප්ලවයේ ගිනි පුපුර පත්තු කරපු, ඒකට අවශ්‍ය කරන "ඔක්සිජන්", ඒ කියන්නේ AI චිප්ස්, නිර්මාණය කරන සමාගම වෙන NVIDIA එකේ නිර්මාතෘ සහ ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී (CEO), Jensen Huang, මේ මුළු සංවාදයම අනිත් පැත්ත හරවන, හිතාගන්නවත් බැරි අනාවැකියක් ප්‍රකාශයට පත් කළා.
ඔහු කියන්නේ, AI නිසා මිනිස්සුන්ගේ රස්සා නැතිවෙන එකක් නෙවෙයි, ඒ වෙනුවට, අනාගතයේදී මිනිස්සු වෙන කවරදාටත් වඩා කාර්යබහුල (busier) වේවි කියලයි.
මේක නිකම්ම නිකම් ප්‍රකාශයක් නෙවෙයි. මේක, AI විප්ලවයේ දෙවියන් වගේ සලකන කෙනෙක්, ඒ විප්ලවයේ අනාගතය දිහා බලලා කියපු අනාවැකියක්. ඉතින්, හැමෝම රස්සා නැතිවෙයි කියලා බය වෙලා ඉන්නකොට, Jensen Huang ඇයි මෙහෙම දෙයක් කියන්නේ? ඔහුගේ මේ පුදුම හිතෙන, සුභවාදී දැක්ම පිටුපස තියෙන තර්කය මොකක්ද? අපි ඒ ගැන තවත් ගැඹුරින් විමසා බලමු.
අපි ඇයි මෙච්චරටම AI වලට බය වෙන්නේ?
Jensen Huang ගේ තර්කය තේරුම් ගන්න කලින්, අපි මේ AI වලට තියෙන බිය සාධාරණද කියලා තවදුරටත් බලන්න ඕන. ඇත්තටම, ඒ බියට හේතු තියෙනවා.
- මිනිස් හැකියාවන් ස්වයංක්‍රීය වීම: ඉතිහාසයේදී, යන්ත්‍ර සූත්‍ර වලින් ස්වයංක්‍රීය (automate) වුණේ, කර්මාන්තශාලා වල වගේ, ශාරීරික ශ්‍රමය අවශ්‍ය, නැවත නැවත කරන (repetitive) වැඩ. ඒත්, AI වලින් ස්වයංක්‍රීය වෙන්නේ, මෙච්චර කල් "මිනිස්සුන්ට විතරයි කරන්න පුළුවන්" කියලා අපි හිතාගෙන හිටපු, නිර්මාණශීලීත්වය (creativity) සහ බුද්ධිය අවශ්‍ය වැඩ. AI එකකට කතාවක් ලියන්න, logo එකක් design කරන්න පුළුවන් නම්, කවියාගේ සහ designer ගේ අනාගතය කුමක්ද?
- 2025 Graphic Designer කෙනෙක්ගේ දවස: හිතන්න, අද දවසේ graphic designer කෙනෙක් ගැන. එයා දවසෙන් වැඩි කාලයක් ගත කරන්නේ, Photoshop හරි Illustrator හරි පාවිච්චි කරලා, අතින් design හදනවාට වඩා, Midjourney හරි DALL-E 4 හරි වගේ AI එකකට, තමන්ට ඕන design එක ගැන වචන වලින් උපදෙස් (prompts) දෙන එකට. එයාගේ හැකියාව, දැන් technical tool එකක් පාවිච්චි කිරීමේ දක්ෂතාවය නෙවෙයි, නිර්මාණාත්මකව හිතලා, AI එකට හරියටම command දීමේ දක්ෂතාවය වෙලා. මේ නිසා, entry-level, ඒ කියන්නේ සරල design හදන කෙනාගේ රැකියාවට ලොකු තර්ජනයක් එල්ල වෙලා තියෙනවා.
- වෙනස් වීමේ වේගය: කාර්මික විප්ලවය වගේ පරණ තාක්ෂණික විප්ලව, සමාජයට බලපාන්න දශක ගණනාවක් ගත්තා. ඒ නිසා මිනිස්සුන්ට ඒකට හැඩගැහෙන්න කාලය තිබුණා. ඒත්, AI විප්ලවය සිද්ධ වෙන්නේ මාස ගාණකින්. එක රැයක් ඇතුළත, අලුත් AI model එකක් ඇවිත්, මුළු කර්මාන්තයක්ම කණපිට හරවන්න පුළුවන්. මේ වේගය තමයි මිනිස්සුන්ව වැඩියෙන්ම බය කරන්නේ.
Jensen Huang ගේ දැක්ම: "කාර්යබහුල" අනාගතයක කුළුණු හතර
හරි, දැන් අපි හැරෙමු Jensen Huang ගේ සුභවාදී දැක්ම පැත්තට. ඔහු කියන්නේ, අපි මේ දිහා බලන කෝණය වැරදියි කියලයි. AI කියන්නේ මිනිස්සුන්ව ප්‍රතිස්ථාපනය (replace) කරන දෙයක් නෙවෙයි, මිනිස්සුන්ව බලගන්වන (empower) දෙයක් කියන එක තමයි ඔහුගේ තර්කය. ඔහුගේ දැක්ම ප්‍රධාන කුළුණු හතරක් මත ගොඩනැගිලා තියෙනවා.
1. හැකියාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය (The Democratization of Skill)
මේක තමයි ඔහුගේ තර්කයේ හදවත. Jensen කියන්නේ, AI වලින් වෙන්නේ, සංකීර්ණ හැකියාවන් ඉගෙනගන්න තියෙන බාධක (barrier to entry) නැති කරන එක කියලයි.
- සරලවම කිව්වොත්: ඉස්සර, web site එකක් හදන්න නම්, ඔයාට coding ඉගෙනගන්න අවුරුදු ගාණක් ගතවෙනවා. ඒත් දැන්, coding ගැන කිසිම දෙයක් නොදන්න කෙනෙකුට පුළුවන්, AI එකකට කටින් කියලා, "මට මෙන්න මේ වගේ web site එකක් හදලා දෙන්න" කියලා, ඒක හදාගන්න. ඉස්සර, ලස්සනට චිත්‍රයක් අඳින්න, උපතින්ම ඒ හැකියාව තියෙන්න ඕන. ඒත් දැන්, චිත්‍ර අඳින්න බැරි කෙනෙකුට පුළුවන්, AI එකකට තමන්ගේ හිතේ තියෙන දේ වචන වලින් කියලා, ඇස් නිලංකාර වෙන චිත්‍රයක් හදාගන්න.
- ක්ෂුද්‍ර ව්‍යවසායකත්වයේ (Micro-Entrepreneurship) නැගීම: AI එක නිසා, තනි පුද්ගලයෙකුට, සම්පූර්ණ සමාගමක වැඩ ප්‍රමාණයක් කරන්න පුළුවන් වෙනවා. හිතන්න, ගෙදර ඉඳන් කේක් හදන කාන්තාවක් ගැන. ඉස්සර එයාට පුළුවන් වුණේ කේක් හදන්න විතරයි. ඒත් දැන්, AI එක පාවිච්චි කරලා, එයාට පුළුවන් එයාගේ business එකට logo එකක් හදාගන්න, social media post හදාගන්න, online order ගන්න පොඩි app එකක් හදාගන්න, සහ තමන්ගේ වියදම් සහ ලාභය ගණනය කරගන්න. AI එක, එයාට graphic designer කෙනෙක්, social media manager කෙනෙක්, app developer කෙනෙක්, සහ accountant කෙනෙක්ගේ වැඩ එකපාර කරලා දෙනවා. මේ නිසා, ලෝකය පුරාම, තනි පුද්ගල ව්‍යාපාර (one-person businesses) බිලියන ගණනක් බිහිවෙයි. ඒ හැමෝම කාර්යබහුල වෙයි.
2. ඵලදායිතාවයේ ගුණකය (The Productivity Multiplier)
Jensen ගේ දෙවෙනි තර්කය තමයි, AI කියන්නේ අපේ රස්සාව උදුරගන්න එන කෙනෙක් නෙවෙයි, අපේ රස්සාව තවත් හොඳට, තවත් වේගවත්ව කරන්න අපිට උදව් කරන සහායකයෙක් (co-pilot) කියන එක.
- "Centaur" සේවකයා: ඉපැරණි ග්‍රීක කතාවල, Centaur කියලා අශ්වයෙකුගේ ශරීරයකුයි, මිනිස් ඔළුවකුයි තියෙන ජීවියෙක් හිටියා. අනාගතයේදී, සාර්ථකම සේවකයා වෙන්නෙත්, අන්න ඒ වගේ, මිනිස් බුද්ධියයි, AI එකේ බලයයි එකට එකතු කරගත්ත "Centaur" සේවකයෙක්. AI එකත් එක්ක තරඟ කරන කෙනා පරදියි. AI එකත් එක්ක එකතු වෙලා වැඩ කරන කෙනා දිනනවා.
- ව්‍යාපාරික උදාහරණයක්: හිතන්න, ශ්‍රී ලංකාවේ ඇඟලුම් කර්මාන්තශාලාවක් ගැන. AI වලට කලින්, නිර්මාණකරුවන් 10 දෙනෙකුගෙන් යුත් කණ්ඩායමකට, අලුත් ඇඳුම් එකතුවක් (collection) නිර්මාණය කරන්න මාසයක් විතර ගතවුණා. AI වලින් පස්සේ, එක ප්‍රධාන නිර්මාණකරුවෙකුට (lead designer) පුළුවන්, AI එකට උපදෙස් දීලා, එක දවසක් ඇතුළත, අලුත් design concept 1000ක් විතර හදාගන්න. ඊට පස්සේ, එයා, තමන්ගේ මනුෂ්‍ය නිර්මාණශීලීත්වය සහ පළපුරුද්ද පාවිච්චි කරලා, ඒ 1000න් හොඳම design 20 තෝරගන්නවා. දැන්, අර කණ්ඩායමේ හිටපු අනිත් 9 දෙනාට මොකද වෙන්නේ? එයාලව අයින් කරනවා වෙනුවට, දැන් එයාලා කාර්යබහුල වෙන්නේ, අර වේගයෙන් හදපු design වලට අදාළ සාම්පල ඉක්මනට හදන එකට, ඒවට අදාළ marketing campaign හදන එකට, සහ ලෝකය පුරා අලුත් වෙළඳපොළවල් හොයන එකට. design process එක 100 ගුණයකින් වේගවත් වුණු නිසා, මුළු සමාගමේම වැඩ 10 ගුණයකින් විතර වැඩිවෙනවා. මිනිස්සු තවත් කාර්යබහුල වෙනවා.
3. නව රැකියා වල නොනවතින ක්ෂිතිජය (The Unending Frontier of New Jobs)
ඉතිහාසය දිහා බැලුවම, හැම තාක්ෂණික විප්ලවයකදීම, පරණ රැකියා නැතිවෙලා, ඒ වෙනුවට ඊටත් වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් අලුත් රැකියා බිහිවෙලා තියෙනවා.
- අනාගත රැකියාවක දවසක්: හිතන්න, "AI Auditor" කෙනෙක්ගේ දවසක් ගැන. එයාගේ රස්සාව තමයි, බැංකුවක customer service වලට පාවිච්චි කරන AI එක, මිනිස්සුන්ට වැරදි උපදෙස් දෙනවද, යම්කිසි ජාතියකට හරි ආගමකට හරි විශේෂත්වයක් දක්වනවද (bias), සහ බොරු දේවල් (hallucinations) කියනවද කියලා දවස තිස්සේම පරීක්ෂා කරන එක. එයා, AI එක රවට්ටන්න පුළුවන් උපරිම විදියට ප්‍රශ්න අහලා, ඒකේ දුර්වලතා හොයලා, report හදනවා. මේකට, තාක්ෂණික දැනුම වගේම, සදාචාරය (ethics) සහ මනුෂ්‍ය හැසිරීම් ගැන ගැඹුරු දැනුමක් අවශ්‍ය වෙනවා.
- විශේෂඥ දැනුමේ වටිනාකම: AI එකට, ලෝකේ තියෙන ඕනම දෙයක් ගැන පොදු දැනුමක් තිබුණට, විශේෂඥ දැනුම (domain-specific expertise) නෑ. උදාහරණයක් විදියට, ශ්‍රී ලංකාවේ නීති පද්ධතියට අදාළව, නඩු තීන්දු විශ්ලේෂණය කරන්න AI model එකක් හදන්න නම්, AI ගැන දන්න කෙනෙක් විතරක් මදි. ශ්‍රී ලංකාවේ නීතිය ගැන ගැඹුරු දැනුමක් තියෙන නීතිඥයෙකුත් ඕන. ඒ නීතිඥයා තමයි, AI එකට "train" කරන්නේ. ඉතින්, AI එක නිසා, ගැඹුරු මනුෂ්‍ය දැනුමේ වටිනාකම තවත් වැඩිවෙනවා.
4. කාර්යක්ෂමතාවයේ විරුද්ධාභාසය (The Paradox of Efficiency)
මේක ටිකක් ගැඹුරු ආර්ථික විද්‍යාත්මක තර්කයක්. Jevons Paradox කියලා කියන්නෙත් මේකටමයි. යම් කිසි දෙයක් කරන එක, තාක්ෂණය නිසා හරිම ලේසි සහ ලාභ වුණාම, මිනිස්සු ඒ දේ කරන එක අඩු කරන්නේ නෑ, එයාලා ඒ දේ තවත් වැඩියෙන් කරන්න පටන් ගන්නවා.
- විදුලියෙන් උදාහරණයක්: ඉස්සර විදුලිය හරිම ගණන්. ඒ නිසා, මිනිස්සු පාවිච්චි කළේ එක බල්බ් එකක් විතරයි, ඒකත් පාවිච්චි කළේ හරිම අඩුවෙන්. ඒත්, විදුලිය නිෂ්පාදනය කරන එක ලාභ සහ කාර්යක්ෂම වුණාම මොකද වුණේ? මිනිස්සු එක බල්බ් එක පාවිච්චි කරන වෙලාව අඩු කළාද? නෑ! එයාලා, refrigerator, TV, washing machine, computer, AC වගේ අලුත් දේවල් දහස් ගාණක් හොයාගත්තා. අන්තිමේදී, එයාලා ඉස්සරට වඩා දහස් ගුණයකින් විදුලිය පාවිච්චි කරන්න පටන් ගත්තා.
Jensen කියන්නේ, AI කියන්නේ, "බුද්ධිය" කියන දේට ලැබුණු අලුත් විදුලියක් වගේ කියලයි. "බුද්ධිය" ලාභ සහ පහසු වුණාම, අපි ප්‍රශ්න විසඳන එක නවත්තන්නේ නෑ. අපි, මෙච්චර කල් විසඳන්න බැහැ කියලා හිතපු, පිළිකා වලට බෙහෙත් හොයන එක, දේශගුණික විපර්යාස නවත්වන එක වගේ, තවත් ලොකු ප්‍රශ්න විසඳන්න පටන් ගනියි. ඒකට තවත් මිනිස්සු, තවත් වැඩ, අවශ්‍ය වේවි. අපි තවත් කාර්යබහුල වෙයි.
මේ දැක්ම 100%ක්ම හරිද? අභියෝග සහ අවදානම්
Jensen Huang ගේ මේ දැක්ම හරිම සුභවාදී සහ බලාපොරොත්තු දල්වන එකක්. ඒත්, මේ ගමන එච්චර සරල නෑ. මේකේ අනිත් පැත්තත් අපි බලන්න ඕන.
- දැනුම සහ හැකියාවන් අහිමි වීම (De-skilling): හැමදේම AI එකෙන් කරගන්න පුළුවන් වුණාම, ඊළඟ පරම්පරාව, මූලික හැකියාවන්වත් ඉගෙනගන්නේ නැතිවෙයිද? උදාහරණයක් විදියට, AI එකට article ලියන්න පුළුවන් නම්, ළමයින්ට රචනා ලියන්න උගන්වන එකේ තේරුම මොකක්ද? මේ නිසා, දිගුකාලීනව, මිනිස්සුන්ගේ විචාරාත්මක චින්තනය (critical thinking) සහ ගැටළු විසඳීමේ හැකියාව අඩු වෙන්න පුළුවන්.
- බලය සහ ධනය කේන්ද්‍රගත වීම: මේ AI විප්ලවයේ සම්පූර්ණ බලය, NVIDIA, OpenAI, Google වගේ, මූලික AI model හදන සමාගම් කිහිපයක් අතේ කේන්ද්‍රගත වීමේ ලොකු අවදානමක් තියෙනවා. මේ නිසා, ලෝකයේ ආර්ථික අසමානතාවය තවත් වැඩි වෙන්න පුළුවන්.
- අධ්‍යාපන පද්ධතියේ පෙරළිය: මේ අනාගතයට අපේ ළමයින්ව ලෑස්ති කරන්න නම්, අපේ අධ්‍යාපන ක්‍රමය සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් වෙන්න ඕන. කටපාඩම් කරන එක (AI ඒකට සුපිරි) වෙනුවට, විචාරාත්මක චින්තනය, නිර්මාණශීලීත්වය, සහයෝගීත්වය, සහ සදාචාරය (ethics) වගේ, AI එකකට නැති, "මනුෂ්‍ය" හැකියාවන් දියුණු කරන අධ්‍යාපන ක්‍රමයක් අපිට අවශ්‍ය වෙනවා.
අවසාන වශයෙන්: මේක සුරංගනා කතාවක් නෙවෙයි, අභියෝගයක්!
Jensen Huang ගේ පණිවිඩය, "බය වෙන්න එපා, හැමදේම හරියයි" කියලා, අත බැඳගෙන බලාගෙන ඉන්න කියන එකක් නෙවෙයි. ඔහු කියන්නේ, AI වලින් අපිට ලැබෙන්නේ, මෙතෙක් මනුෂ්‍ය ඉතිහාසයේ නොතිබුණු තරම් බලවත් මෙවලමක් කියන එකයි. ඒ මෙවලම පාවිච්චි කරලා, අපිට පුළුවන්, මෙතෙක් විසඳන්න බැහැ කියලා හිතපු ලොකු ප්‍රශ්න විසඳන්න. අපිට පුළුවන්, හැමෝටම තමන්ගේ නිර්මාණශීලීත්වය එළියට දාන්න අවස්ථාවක් හදලා දෙන්න.
ඒ දේවල් කරන්න නම්, අපි අලස වෙලා බෑ. අපි අලුත් දේවල් ඉගෙනගන්න ඕන. AI මෙවලම් පාවිච්චි කරන්න පුරුදු වෙන්න ඕන.
ඉතින්, Jensen Huang ගේ අනාවැකිය ඇත්ත වෙයි. හැබැයි, ඒක ඇත්ත වෙන්නේ, අපි ඒ වෙනුවෙන් වැඩ කළොත් විතරයි. අනාගතය, රස්සා නැතිවෙන එකක් නෙවෙයි, ඒක, වෙනස්ම විදියක, වඩාත් නිර්මාණශීලී, වඩාත් අර්ථවත් "කාර්යබහුල" එකක්.
මේ AI විප්ලවය හමුවේ, ශ්‍රී ලංකාවේ අපි, බියෙන් අලසවී බලා සිටිනවාද? නැතහොත්, මේ නව මෙවලම් අතට ගෙන, වෙන කවරදාටත් වඩා කාර්යබහුල, වඩාත් නිර්මාණශීලී අනාගතයක් ගොඩනගා ගන්නවාද? තීරණය තියෙන්නේ, ඔබ සහ මා අතේ.
Source: www.windowscentral.com
