කෘත්‍රිම බුද්ධිය (Artificial Intelligence) හෙවත් AI ලෝකය, පසුගිය වසර කිහිපය තුළ වර්ධනය වූයේ හිතාගන්නවත් බැරි වේගයකින්. මේ විප්ලවයේ රියදුරු අසුනේ සිටියේ, ChatGPT, DALL-E, Sora වැනි විශ්මයජනක නිර්මාණ ලොවට දායාද කළ OpenAI සමාගමයි. ඔවුන් AI ලෝකයේ "මොළය" නිර්මාණය කරන විට, ඒ මොළයට අවශ්‍ය "ශක්තිය" නොඅඩුව සපයමින්, තිරය පිටුපස සිටි දැවැන්තයෙකු සිටියා. ඒ තමයි NVIDIA සමාගම.
NVIDIA සමාගමේ GPU (Graphics Processing Unit) චිප්, AI ලෝකයේ ඔක්සිජන් මෙන් විය. OpenAI ඇතුළු ලෝකයේ සියලුම AI සමාගම්, තම AI මොළයන් පුහුණු කිරීමටත් (train), ක්‍රියාත්මක කිරීමටත් (run) යැපුණේ NVIDIA සමාගම මත. මේ නිසා, NVIDIA සමාගම AI hardware වෙළඳපොළේ නොබිඳිය හැකි ඒකාධිකාරයක් (monopoly) ගොඩනගාගෙන සිටියා.
නමුත්, ඊයේ දිනයේදී, එම ඒකාධිකාරයේ පදනම දෙදරුම් කවන, AI ලෝකයේ බල තුලනය සදහටම වෙනස් කළ හැකි ඓතිහාසික නිවේදනයක් නිකුත් වුණා. AI ලෝකයේ රජු වන OpenAI සමාගම, NVIDIA සමාගමේ ප්‍රධානම සහ දරුණුතම තරඟකරුවා වන, ප්‍රොසෙසර් සහ චිප් නිර්මාණයේ දැවැන්තයෙකු වන AMD (Advanced Micro Devices) සමාගම සමඟ, ගැඹුරු සහ දීර්ඝකාලීන "උපායමාර්ගික හවුල්කාරීත්වයකට" (Strategic Partnership) එළඹුණු බව නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කළා.
මේක නිකම්ම සමාගම් දෙකක් එකට වැඩ කරන්න ගත්තු තීරණයක් නෙවෙයි. මේක, AI අධිරාජ්‍යයේ රජු සහ අභියෝගකරුවා එකතු වී, පවතින අධිරාජ්‍යයට එරෙහිව දියත් කළ සටනක ආරම්භයයි. ඉතින්, අපි මේ ඓතිහාසික ගනුදෙනුවේ අග මුල, එහි සැඟවුණු අරමුණු, සහ එය මුළු තාක්ෂණික ලෝකයටම බලපාන ආකාරය ගැඹුරින් විමසා බලමු.
මේ සටන කා අතරද?
මේ හවුල්කාරීත්වයේ නියම වටිනාකම තේරුම් ගන්න නම්, මේකට සම්බන්ධ ප්‍රධාන ක්‍රීඩකයෝ තුන්දෙනා ගැන අපි හරියටම දැනගන්න ඕන.
1. OpenAI: AI ලෝකයේ රජු
- කවුද මේ? ChatGPT නිර්මාණය කිරීමෙන් පස්සේ, ලෝකයේ AI රැල්ලේ නායකත්වය ගත්තේ OpenAI සමාගම. GPT-5, Sora වැනි එයාලගේ නිර්මාණ, AI එකකට කරන්න පුළුවන් දේවල් වල සීමාවන් මොනවද කියලා දවසින් දවස වෙනස් කරනවා. AI ලෝකයේ අලුත් trend එක හදන්නේ එයාලා.
- ලොකුම දුර්වලකම: OpenAI සමාගමේ මේ දැවැන්ත බලය පිටුපස, එයාලගේ ලොකුම දුර්වලකමකුත් හැංගිලා තිබුණා. ඒ තමයි, NVIDIA සමාගමේ GPU වලට තිබුණු "ඇබ්බැහිය". ChatGPT වගේ AI මොළයක් හදන්න, මේ GPU චිප්ස් ලක්ෂ ගාණක් ඕන. මේවා හදන්නේ NVIDIA එක විතරක් නිසා, එයාලා කියන ගාණට, එයාලා දෙන වෙලාවට ගන්න OpenAI එකට සිද්ධ වුණා. මේක එයාලට විශාල වියදමක් වගේම, ලොකු අවදානමක්.
2. NVIDIA: AI Hardware අධිරාජ්‍යයේ අධිරාජයා
- කවුද මේ? ඉස්සර NVIDIA කිව්වම මතක් වුණේ පරිගණක ක්‍රීඩා (PC Gaming) වලට ගහන high-end graphics cards. ඒත්, එයාලගේ GPU වල තිබුණු විශේෂ හැකියාවක් නිසා, AI පර්යේෂකයෝ ඒ GPU, AI මොළයන් පුහුණු කරන්න පාවිච්චි කරන්න පටන් ගත්තා. ඒ අවස්ථාවෙන් උපරිම ප්‍රයෝජන ගත්ත NVIDIA, අද වෙනකොට AI hardware ලෝකයේ 90%කට වඩා වෙළඳපොළ කොටසක් තියෙන, කවුරුත් හොල්ලන්න බැරි අධිරාජ්‍යයක් ගොඩනගලා තියෙනවා.
- නියම බලය: NVIDIA එකේ නියම බලය තියෙන්නේ hardware වල විතරක් නෙවෙයි. එයාලගේ CUDA කියන software platform එක, අවුරුදු 15කටත් වඩා වැඩි කාලයක් තිස්සේ AI පර්යේෂකයෝ පාවිච්චි කරන, හරිම දියුණු, ලේසියෙන් පාවිච්චි කරන්න පුළුවන් එකක්. මේ CUDA කියන මෘදුකාංග පරිසර පද්ධතිය (software ecosystem) තමයි, අනිත් සමාගම් වලට NVIDIA එකත් එක්ක හැප්පෙන්න තියෙන ලොකුම බාධකය.
3. AMD: අභිමානවත් අභියෝගකරුවා (The Contender)
- කවුද මේ? AMD කියන්නේ, අවුරුදු ගාණක් තිස්සේ Intel සමාගමත් එක්ක CPU (Central Processing Unit) වෙළඳපොළේ දරුණු සටනක නිරත වෙලා, Dr. Lisa Su කියන නායිකාව යටතේ, Ryzen කියන ප්‍රොසෙසර් වලින් Intel එකට ලොකු අභියෝගයක් එල්ල කරපු සමාගමක්.
- AI සටනේ තත්ත්වය: CPU ලෝකයේ රජෙක් වුණාට, AI වලට අත්‍යවශ්‍ය GPU වෙළඳපොළේ, AMD හිටියේ NVIDIA එකට වඩා ගොඩක් පිටිපස්සෙන්. එයාලටත් Instinct MI300X වගේ හරිම බලවත් AI චිප්ස් තිබුණට, NVIDIA එකේ CUDA software එකේ බලය නිසා, ලොකු AI සමාගම් AMD වලට මාරු වෙන්න මැලි වුණා. AMD එකේ software platform එක වන ROCm, CUDA තරම් දියුණු නෑ කියන මතය තමයි මෙච්චර කල් තිබුණේ.
ගනුදෙනුවේ අරමුණ: ඇයි දැන්? ඇයි මේ දෙන්නා?
කිසිසේත්ම නොගැලපෙනවා වගේ පෙනුනට, මේ හවුල්කාරීත්වය, OpenAI එකටයි AMD එකටයි දෙගොල්ලන්ටම, එයාලගේ ලොකුම ප්‍රශ්න වලට විසඳුම් ගේන, "win-win" තත්ත්වයක්.
OpenAI එකට මේකෙන් ලැබෙන දේ ("නිදහස සොයා යාම"):
- මිල අඩු වීම: AI චිප්ස් හදන ප්‍රධාන තරඟකරුවෝ දෙන්නෙක් වෙළඳපොළේ ඉන්නකොට, ඒ දෙන්නා අතරේ තරඟයක් ඇතිවෙනවා. ඒ නිසා, NVIDIA එකේ GPU වල අහස උසට ගිහින් තිබුණු මිල ගණන් අඩු කරගන්න, OpenAI එකට මේක ලොකු බලපෑමක් කරන්න පුළුවන්.
- සැපයුම් දාමයේ ආරක්ෂාව (Supply Chain Security): එකම supplier කෙනෙක් මත සම්පූර්ණයෙන්ම යැපෙන එක හරිම අවදානම්. NVIDIA එකේ නිෂ්පාදනයේ ප්‍රශ්නයක් ආවොත්, OpenAI එකේ සම්පූර්ණ වැඩ නතර වෙන්න පුළුවන්. දැන් AMD කියන දෙවෙනි විකල්පය තියෙන නිසා, ඒ අවදානම ගොඩක් අඩු වෙනවා.
- කේවල් කිරිමේ බලය (Negotiating Power): ඊළඟ පාර OpenAI එක NVIDIA එකෙන් GPU ලක්ෂයක් ගන්න යනකොට, එයාලට කියන්න පුළුවන්, "ඔයාලා අපිට හොඳ මිලක් දුන්නේ නැත්නම්, අපි AMD එකෙන් ගන්නවා" කියලා. මේකෙන් NVIDIA එකට ලොකු පීඩනයක් එල්ල වෙනවා.
AMD එකට මේකෙන් ලැබෙන දේ ("පිළිගැනීමක් සොයා යාම"):
- ලොකුම සහතිකය (The Ultimate Validation): හිතන්න, "ලෝකයේ හොඳම AI එක වෙන ChatGPT වැඩ කරන්නේ අපේ චිප්ස් වලින්" කියලා AMD එකට කියන්න පුළුවන් වුණොත්? ඒක එයාලගේ AI චිප්ස් වලට ලැබෙන ලොකුම සහතිකය. ඒක, එයාලගේ AI චිප්ස්, NVIDIA තරම්ම හොඳයි කියලා ලෝකයටම ඔප්පු කිරීමක්. මේක, මිල කරන්න බැරි තරම් වටිනා marketing අවස්ථාවක්.
- Software එක දියුණු කරගැනීම: OpenAI එකේ ඉන්න ලෝකේ දක්ෂම AI ඉංජිනේරුවෝ එක්ක එකතු වෙලා වැඩ කරනකොට, AMD එකේ ROCm software platform එකේ තියෙන අඩුපාඩු මොනවද, ඒක තවත් දියුණු කරන්න ඕන කොහොමද කියලා AMD එකට හරිම වටිනා දැනුමක් ලැබෙනවා. මේක තමයි AMD එකට මේ ගනුදෙනුවෙන් ලැබෙන දීර්ඝකාලීනම වාසිය.
- වෙළඳපොළ දිනාගැනීම: OpenAI වගේ ලොක්කෙක් තමන්ව විශ්වාස කරනවා කියලා පෙන්නුවම, මෙච්චර කල් AMD දිහා සැකෙන් බලපු අනිත් AI සමාගම්, cloud providers (Amazon, Microsoft Azure වගේ) හැමෝම, AMD එකේ AI චිප්ස් මිලදී ගන්න පෙළඹෙනවා. මේ partnership එක, AMD එකට අනිත් හැමෝගෙම දොරවල් ඇරලා දෙන යතුරක් වගේ.
මේකේ බලපෑම: අපිට මොකද වෙන්නේ?
මේක ලොකු සමාගම් දෙකක් අතරේ ගනුදෙනුවක් වුණාට, ඒකේ ප්‍රතිඵල, මුළු AI කර්මාන්තයටම සහ අවසානයේදී අපිටත් බලපානවා.
- AI කර්මාන්තයට: Hardware වලට තිබුණු ඒකාධිකාරය බිඳ වැටිලා, තරඟකාරී වෙළඳපොළක් හැදෙන එක, අනිත් හැම AI සමාගමකටම හොඳ ආරංචියක්. චිප්ස් වල මිල අඩු වෙනකොට, පොඩි startups වලටත්, විශ්වවිද්‍යාල පර්යේෂකයින්ටත්, AI නිර්මාණ කරන්න තියෙන ඉඩකඩ වැඩි වෙනවා.
- NVIDIA සමාගමට: NVIDIA එකේ අධිරාජ්‍යයට එල්ල වුණු පළවෙනි බරපතලම තර්ජනය මේක. එයාලට දැන් සැහැල්ලුවෙන් ඉන්න බෑ. එයාලටත් සිද්ධ වෙනවා, මිල අඩු කරන්න, තවත් අලුත් දේවල් හඳුන්වා දෙන්න.
- අපිට, ඒ කියන්නේ සාමාන්‍ය පරිශීලකයින්ට:
- AI hardware වලට යන වියදම අඩු වෙනකොට, කාලයක් යනකොට ChatGPT වගේ AI සේවාවන් වල මිල ගණනුත් අපිට අඩු වෙන්න පුළුවන්.
- මේ තරඟය නිසා, තාක්ෂණය තවත් වේගයෙන් දියුණු වෙනවා. ඒ කියන්නේ, තවත් බලවත්, තවත් පුදුම හිතෙන AI features, අපේ ෆෝන් වලට, computer වලට තවත් ඉක්මනට ලැබෙයි.
- ශ්‍රී ලංකාවේ ඉන්න අලුත් දේවල් හදන අයට, AI startup පටන්ගන්න අයට, hardware වලට යන වියදම අඩු වෙන එක ලොකු හයියක් වෙන්න පුළුවන්.
අභියෝග සහ ඉදිරි මග
මේ හවුල්කාරීත්වය ප්‍රකාශයට පත්වුණාට, මේ ගමන මල් තියපු එකක් නෙවෙයි. AMD එක ඉස්සරහා ලොකු අභියෝග තියෙනවා.
- Software බාධකය: AMD එකේ ලොකුම අභියෝගය තමයි, එයාලගේ ROCm software එක, NVIDIA එකේ CUDA තරම්ම හොඳ, ලේසි එකක් කරන එක. මේකට OpenAI එකේ උදව් ලැබුණත්, ඒකට අවුරුදු ගාණක මහන්සියක් අවශ්‍ය වේවි.
- NVIDIA එකේ පිළිතුර: NVIDIA කියන්නේ නිදාගෙන ඉන්න යෝධයෙක් නෙවෙයි. එයාලා මේ අභියෝගයට, අනිවාර්යයෙන්ම තවත් බලවත් අලුත් චිප්ස් වලින්, සහ ආක්‍රමණශීලී මිල ගණන් වලින් උත්තර දෙයි. AI චිප් යුද්ධය, දැන් තමයි ඇත්තටම පටන් ගත්තේ.
අවසාන වශයෙන්: AI විප්ලවයේ නව පරිච්ඡේදයක්
OpenAI සහ AMD අතර ඇතිවුණු මේ හවුල්කාරීත්වය, AI ඉතිහාසයේ සන්ධිස්ථානයක්. එය, AI hardware වෙළඳපොළේ තිබුණු ඒකාධිකාරී යුගයේ අවසානයත්, නව, වඩාත් තරඟකාරී යුගයක ආරම්භයත් සනිටුහන් කරනවා.
AI ලෝකයේ රජු (OpenAI) සහ අභිලාෂකාමී අභියෝගකරුවා (AMD), අධිරාජයාට (NVIDIA) එරෙහිව නව සන්ධානයක් ගොඩනගා අවසන්. මේ අලුත් "චිප් යුද්ධයෙන්" අවසානයේදී දිනන්නේ, තාක්ෂණික නවෝත්පාදනයමයි (innovation). ඒ හරහා, ඊළඟ පරම්පරාවේ කෘත්‍රිම බුද්ධියේ ප්‍රතිලාභ ලබන, අපි හැමෝම, වක්‍රාකාරයෙන් හෝ, මේ සටනේ ජයග්‍රාහකයෝ වනු ඇත.
Source: openai.com
